Интервью Генерального консула Российской Федерации в г. Салоники В. Майстренко греческому журналисту К. Портокалису для газеты «Анатропи»

Интервью Генерального консула Российской Федерации в г. Салоники
В. Майстренко греческому журналисту К. Портокалису для газеты «Анатропи»

Η συνέντευξη του Γενικού Προξένου κ. Βλαντίμιρ Μαϊστρένκο στον δημοσιογράφο Κωνσταντίνο Πορτοκάλη για την εφημερίδα Ανατροπή

Ελλάδα και Ρωσία: Οι ένδοξες σελίδες της ιστορίας - 200 χρόνια της Εθνικής Παλιγγενεσίας

Συνέντευξη του Γενικού Πρόξενου της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Θεσσαλονίκη,
κ. Βλαντίμιρ Μαϊστρένκο

«Πρόκειται για κοινή εορτή για Ρωσία και Ελλάδα» είπε ξεκινώντας τις δικές του δηλώσεις, ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν, μετά την συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου. «Είναι συμβολικό πως ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος ήταν ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, Ιωάννης Καποδίστριας» είπε και αναφέρθηκε στο παρόν, λέγοντας «Θα έχουμε το 4ο αφιερωματικό έτος ανάμεσα στις δύο χώρες, το έτος Ιστορίας. Σε λίγο θα δώσουμε την επίσημη έναρξη του έτους. Οι πολίτες των χωρών μας θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την κοινή μας ιστορία».

Ποια όμως είναι η κοινή μας ιστορία; Ποιες είναι οι πιο σημαντικές της πτυχές; Στα ερωτήματα αυτά απαντά με αποκλειστική του συνέντευξη, που παραχώρησε στον δημοσιογράφο Κωνσταντίνο Πορτοκάλη για την εφημερίδα Ανατροπή ο Γενικός Πρόξενος της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Θεσσαλονίκη κ. Βλαντίμιρ Μαϊστρένκο.

Εορτάσαμε πρόσφατα με δέουσα λαμπρότητα μια σημαντική επέτειο: τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την έναρξη της Εθνικοαπελευθερωτικής Επανάστασης, την αφετηρία της ιστορίας της Ελληνικής Δημοκρατίας. Παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες, με αιματοχυσίες, έχοντας ξεπεράσει όλες τις δοκιμασίες, η χώρα ανέκτησε την ανεξαρτησία της και το έθνος απέκτησε την κρατική κυριαρχία. Σε αυτήν την κρίσιμη ιστορική καμπή ο λαός της Ρωσίας ήταν κοντά, στο πλευρό των Ελλήνων, παρέχοντάς τους ολόπλευρη υποστήριξη.

Θα μπορούσατε να μας αναφέρετε τα κυριότερα ιστορικά γεγονότα από τα οποία προκύπτει η υποστήριξη του Ρωσικού προς τον Ελληνικό λαό;

Αρχίζοντας με τη φιλελληνική πολιτική της αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β', η Ρωσία υποστήριξε τους αδελφούς χριστιανικούς λαούς στην προσπάθεια τους να απελευθερωθούν από τον οθωμανικό ζυγό. Οι αποστολές του ρωσικού στόλου στο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου και η έκβαση των ρωσοτουρκικών πολέμων του 1768-1774 και 1787-1791 δημιούργησαν ευνοϊκές προοπτικές για τον ελληνικό αγώνα της ανεξαρτησίας.

Η λαμπρή νίκη του Ρωσικού Στόλου στη ναυμαχία του Τσεσμέ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σύναψη της ειρηνευτικής συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή το 1774, η οποία άλλαξε ριζικά την ισορροπία δυνάμεων.

Σύμφωνα μ´ αυτή, τα ρωσικά πλοία, εμπορικά και πολεμικά, έλαβαν το δικαίωμα της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα και τη πρόσβαση στη Μεσόγειο. Ωστόσο, όπως έγραφε ο τότε Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας στο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, Ι.Β.Βοϊνόβιτς, σε μία από τις επιστολές του: «οι καπετάνιοι και τα πληρώματα των πλοίων που έρχονται εδώ υπό τη σημαία μας, στο μεγαλύτερο μέρος τους, είναι Έλληνες».

Έτσι, υπό την προστασία της ρωσικής σημαίας οι Έλληνες κατάφεραν να δημιουργήσουν πριν την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα έναν ισχυρό και ετοιμοπόλεμο στόλο, ο οποίος διαδραμάτισε τεράστιο ρόλο στην έκβασή του. Επιπλέον, η συνθήκη ευνόησε την εγκατάσταση στη νότια Ρωσία χιλιάδων Ελλήνων – κληρικών, εμπόρων, διανοουμένων.

Η ελληνική διασπορά στο έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας συμμετείχε ενεργά στην αποτίναξη της οθωμανικής κυριαρχίας στην Ελλάδα. Έλληνες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, ουσιαστικά συνέβαλαν στον απελευθερωτικό αγώνα που εξελίσσονταν.

Μια ισχυρή ώθηση στην πραγματοποίηση των ιδανικών της επανάστασης ήταν η δημιουργία στην Οδησσό το 1814 της μυστικής ελληνικής οργάνωσης «Φιλική Εταιρεία», της οποίας ο επικεφαλής Α. Υψηλάντης, Υποστράτηγος του Ρωσικού Στρατού, στις 6 Μαρτίου 1821, ηγήθηκε μιας εκστρατείας μέσω του ποταμού Προύθου, προτρέποντας τους Έλληνες και τους λαούς των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών να εξεγερθούν.

Τα τελευταία χρόνια της Επανάστασης ήταν πολύ δύσκολα για τους Έλληνες αγωνιστές. Η έκβαση του πολέμου έμοιαζε να γέρνει υπέρ των Οθωμανών, μετά την επιδρομή του Ιμπραήμ. Πόσο σημαντικές ήταν οι τότε Ρωσικές παρεμβάσεις;

Η Ρωσία συνέχισε τη στρατηγική της για την απελευθέρωση των Χριστιανών από την καταπίεση και κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Νικολάου Α. Στις 4 Απριλίου του 1826 η Ρωσία και η Μεγάλη Βρετανία υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης, το οποίο έγινε το πρώτο ευρωπαϊκό διπλωματικό έγγραφο που έθεσε την έναρξη της νομικής ρύθμισης της διαδικασίας απελευθέρωσης της Ελλάδας: σύμφωνα με αυτό το έγγραφο της παρασχέθηκε ευρεία αυτονομία.

Φωτεινό ορόσημο στον αγώνα αποτέλεσε η ναυμαχία του Ναβαρίνου στις 20 Οκτωβρίου του 1827, όταν οι συνδυασμένες μοίρες των πολεμικών στόλων της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας κέρδισαν μια λαμπρή νίκη στο Ιόνιο Πέλαγος. Αυτό το γεγονός εξασφάλισε την ευρύτερη διεθνή υποστήριξη του ελληνικού εθνικού απελευθερωτικού κινήματος και προεξόφλησε την επιτυχία της επανάστασης.

Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές στη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Ελλάδας ήταν η επίσημη αναγνώρισή της από τη Ρωσική Αυτοκρατορία και η σύναψη των διπλωματικών σχέσεων στις 18 Σεπτεμβρίου του 1828, εν μέσω του αγώνα για ανεξαρτησία. Μετά από αυτό, η Ρωσία συνέχισε να συμβάλλει ενεργά στην ενίσχυση του νέου ελληνικού κράτους. Η Συνθήκη της Αδριανούπολης, που είχε συναφθεί με την έκβαση του Ρωσο-τουρκικού πολέμου του 1828-1829, κατέχει ιδιαίτερη θέση στη διπλωματική ιστορία. Με βάση αυτή, στις 3 Φεβρουαρίου του 1830, οι τρεις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις - Ρωσία, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία - υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου – διεθνής διπλωματική πράξη, η οποία αναγνώρισε την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της Ελλάδας.

Ποια ήταν η συμβολή του τότε Γενικού Προξενείου της Θεσσαλονίκης για την προστασία των ομόθρησκων Ελλήνων;

Σε σημαντικές στιγμές της ιστορίας Ρώσοι διπλωμάτες, επίσης, επιδίωκαν να βοηθήσουν στην εκπλήρωση των εθνικών προσδοκιών των Ελλήνων, θεωρώντας ότι ο αγώνας τους για ανεξαρτησία είναι δίκαιος. Οι διπλωματικές επιστολές που φυλάσσονται στο Αρχείο Εξωτερικής Πολιτικής της Ρωσικής Αυτοκρατορίας μαρτυρούν ότι οι προκάτοχοί μας προσπάθησαν με κάθε δυνατό τρόπο να ανακουφίσουν τη μοίρα των Ελλήνων, τους υποστήριξαν σθεναρά ενάντια στην καταπίεση των οθωμανικών αρχών. Για παράδειγμα, ο K.N. Λεόντιεφ, ο Ρώσος Πρόξενος στη Θεσσαλονίκη (το Γενικό Προξενείο ιδρύθηκε για πρώτη φορά εδώ στις 31 Μαρτίου 1783 με διάταγμα της Αικατερίνης Β΄), αφιέρωσε ένα σημαντικό μέρος της δραστηριότητάς του για να βοηθήσει τους ομόθρησκους και ήταν πεπεισμένος ότι ένα ισχυρό πνεύμα και αγάπη στην ελευθερία που τους διακατέχει, δεν θα επέτρεπε να παραμείνουν οι Έλληνες υπό οθωμανική κυριαρχία.

Ο κύριος Μισούστιν κατά τη διάρκεια των δηλώσεων του μίλησε για το 4ο αφιερωματικό έτος ανάμεσα στις χώρες μας, το έτος Ιστορίας.

Οι ρωσοελληνικοί δεσμοί που έχουν τις ρίζες τους στα βάθη των αιώνων, είναι τα θεμέλια για την οικοδόμηση, στην παρούσα στιγμή, ισχυρών σχέσεων μεταξύ των λαών μας με βάση την ισότητα, τον αμοιβαίο σεβασμό και την αλληλοβοήθεια. Οι παραδόσεις, που καθορίστηκαν από τους προκατόχους μας, αντικατοπτρίζονται σε ένα εκτεταμένο κανονιστικό πλαίσιο από θεμελιώδη έγγραφα, τα οποία είναι το Διακρατικό Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας του 1993 και η Κοινή Διακήρυξη για την περαιτέρω εμβάθυνση της φιλίας και της ολόπλευρης συνεργασίας, που υπογράφηκε το 2004.

Επιπρόσθετη δυναμική στις ανθρωπιστικές μας επαφές θα δώσει το Έτος Ιστορίας Ρωσίας-Ελλάδας το 2021 – σχετικό έγγραφο υπεγράφη πέρσι στις 26 Οκτωβρίου από τους υπουργούς Εξωτερικών. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας, η οποία συνεχίζει μια επιτυχημένη σειρά αφιερωματικών ετών πολιτικής, τουρισμού, γλώσσας και λογοτεχνίας, αποτελεί η επέκταση των ιστορικών γνώσεων και υπενθύμιση των στενών δεσμών μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας.

Το Γενικό Προξενείο της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου να διασφαλίσει ότι το τρέχον Έτος Ιστορίας Ρωσίας-Ελλάδας θα αποφέρει καρπούς, θα επιβεβαιώσει την πνευματική εγγύτητα των λαών της Ρωσίας και της Ελλάδας, την αμοιβαία επιθυμία να αναπτύσσουν την συνεργασία, την προσήλωση στις διαρκείς αξίες που έχουν ενώσει τις χώρες μας για πολλούς αιώνες.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι η εφαρμογή ενός πλούσιου προγράμματος του αφιερωματικού Έτους Ιστορίας - υπάρχουν περίπου εκατό προγραμματισμένες εκδηλώσεις μόνο από τη Ρωσική πλευρά - θα συμβάλει στην εμβάθυνση της αλληλοκατανόησης και εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών και των χωρών μας.